9/9/14

Hôm nay – ngày sinh của Lev Tolstoy


Lev Nikolayevich Tolstoy (tiếng Nga: Лев Николаевич Толстой) sinh ngày 9/9/1828 mất ngày 20/11/1910). Ông là một đại văn hào không chỉ của nước Nga mà còn của cả nhân loại.
Chỉ riêng với 2 kiệt tác kinh điển Chiến tranh và hoà bìnhAnna Karenina - miêu tả sự phóng khoáng và hiện thực của cuộc sống Nga, Tolstoy đã được tôn vinh là tiểu thuyết gia vĩ đại nhất.


Lev Tolstoy (1887) do Ilya Yefimovich Repin vẽ.

Từ thuở thanh niên tôi đã được đọc truyện và xem phim 2 tác phẩm này một cách say sưa. Còn "em xã" tôi cứ đọc từng trang là nước mắt chảy từng trang. Rất cảm ơn google.com đã giúp tôi và các bạn đọc nhớ đến Lev Tolstoy với các tác phẩm bất hủ nhân ngày sinh của ông.
Tôi lướt web và thấy trên Wikipedia có đoạn viết rằng:
”Sự nổi danh đương thời của Tolstoy khiến ông được nhiều người ngưỡng vọng: Dostoevsky cho ông là người giỏi nhất trong số những nhà văn cùng thời trong khi Gustave Flaubert so sánh ông với Shakespeare và thổ lộ: "Thật là một nghệ sĩ và thật là một nhà tâm lý!". Anton Chekhov, người thường tới thăm Tolstoy tại nhà ông ở thôn quê, đã viết: "Khi văn học có một Tolstoy, thì thật dễ dàng và thú vị khi là một nhà văn; thậm chí khi bạn biết chính mình không làm được điều gì và vẫn chưa hoàn thành điều gì, đây cũng không phải là điều ghê gớm lắm, bởi Tolstoy đã hoàn thành công việc cho tất cả mọi người. Những điều ông đã thật sự làm để biện hộ cho tất cả những hy vọng và ước vọng được dành cho văn học." Ivan Turgenev đã gọi Tolstoi là một "nhà văn vĩ đại của vùng đất Nga".
Những nhà phê bình và tiểu thuyết sau này tiếp tục ca ngợi tài năng của ông: Virginia Woolf tuyên bố ông là "người vĩ đại nhất trong số những nhà văn viết tiểu thuyết", và James Joyce viết: "Ông không bao giờ mệt mỏi, không bao giờ ngốc nghếch, không bao giờ mệt mỏi, không bao giờ làm ra vẻ mô phạm, không bao giờ tỏ điệu bộ!". Thomas Mann đã viết về tính chân thật của ông: "Hiếm khi các tác phẩm nghệ thuật lại gần với tự nhiên như vậy" - một tình cảm được nhiều người chia sẻ, gồm cả Marcel Proust, William FaulknerVladimir Nabokov, những người coi ông đứng trên tất cả các tiểu thuyết gia Nga khác, thậm chí cả Gogol, và đánh giá ông tương đương với Pushkin trong số những nhà thơ Nga.”
Theo một cuộc thăm dò năm 2007 của tạp chí TIME, với 125 nhà văn nổi tiếng thế giới, tiểu thuyết Anna Karenina là tác phẩm đứng đầu, còn tiểu thuyết Chiến tranh và hòa bình đứng thứ ba trong Top 10 tác phẩm đỉnh cao mọi thời đại.

Chiến tranh và hòa bình
Chiến tranh và hòa bình (tiếng Nga: Война и Мир) là bộ tiểu thuyết sử thi của Lev Nikolayevich Tolstoy, được nhà xuất bản Russki Vestnik in lần đầu từ năm 1865 đến 1869. Đây là tác phẩm phản ánh một giai đoạn bi tráng của toàn xã hội Nga Sa hoàng, từ giới quý tộc đến nông dân.

Đọc Chiến tranh và hòa bình bản gốc tiếng Nga, phần 1, tập 1, tại đây.

Tiểu thuyết Chiến tranh và hòa bình đã được chuyển thể thành bộ phim cùng tên, đạo diễn là Sergey Bondarchuk, khởi chiếu năm 1965.
                                               
Trang web yan.vn kể một phần về chuyện bếp núc khi làm phim này:
Ngay sau khi Mỹ dựng bộ phim “Chiến tranh và hoà bình”, lãnh đạo ngành điện ảnh Xô viết quyết định phải làm “Chiến tranh và hòa bình” của mình. Tên Sergey Bondarchuk được đưa vào danh sách đề cử đạo diễn. Đó là năm ông tròn 40 tuổi. Ông phải trả giá đắt khi làm bộ phim này. Đang khi công việc trường quay diễn ra khẩn trương nhất, thì Bộ Văn hóa Liên Xô ra lệnh ngừng công việc, hoàn thiện gấp tập 1 để chiếu trong ngày khai mạc Liên hoan phim quốc tế diễn ra ở Matxcơva. Bondarchuk bị sốc trước mệnh lệnh như vậy – hoàn thiện tập 1 trong một thời hạn ngắn là công việc gần như không tưởng. Ông đã phải cố gắng hết sức, và đáng lẽ thì đã kịp nếu như vào ngày cuối cùng không phát bệnh co thắt mạch máu tim và não. Ông vào căngtin, cầm lấy một cốc sữa chua, và ngất xỉu. Ông đã chết lâm sàng, tim ông ngừng đập tới 4 phút.
“Tôi được tin dữ khi ông đã được đưa vào cấp cứu trong bệnh viện. Và suốt đêm đó tôi không ngủ, ngồi bên ông trên giường bệnh. Tôi đã hứa không rời ông một phút nào mà…” - Bà Skobtseva kể. 

Cho đến tận giờ bà vẫn không hết ngạc nhiên về nghị lực và sức mạnh tin thần của Sergey Bondarchuk, khi ông nhận và hoàn thành một khối lượng công việc lớn đến như vậy cho phim “Chiến tranh và hoà bình”. Suốt bốn năm ông luôn suy ngẫm từng chi tiết, từng cảnh quay. Trong nhà họ có đủ bộ toàn tập tác phẩm của Tolstoy, gồm 90 tập, và trang nào cũng dầy đặc các chú giải và nhận xét của ông. Trong suốt 37 năm họ chung sống, chỉ có một lần bà Skobtseva trông thấy nước mắt của ông, và chuyện đó xảy trên trường quay phim “Chiến tranh và hoà bình”. Họ đã quay xong đại cảnh “rút lui” và gửi phim về xưởng in tráng, và nhận được câu trả lời thật phũ phàng: Phim hỏng. Sergey Bondarchuk khóc vì thất vọng: Họ đã quay cảnh đó bằng phim nội sản xuất thí điểm. Chiến tranh và hòa bình sau đó đã trở thành bộ phim đầu tiên trong số 3 phim của điện ảnh Xô viết giành Giải Oscar cho phim nói tiếng nước ngoài hay nhất.

Xem phim Chiến tranh và hòa bình tại đây:

Anna Karenina
Tiểu thuyết Anna Karenina (tiếng Nga: Анна Каренина) được đăng tải nhiều kỳ trên tờ báo Ruskii Vestnik (tiếng Nga: Русский Вестник, "Người đưa tin") từ năm 1873 đến năm 1877 trước khi xuất bản thành ấn phẩm hoàn chỉnh.
Anna Karenina được xem như là một đỉnh cao của tiểu thuyết lãng mạn. Nhân vật chính trong truyện Anna Karenina được Tolstoy sáng tác dựa vào Maria Aleksandrovna Hartung, người con gái lớn của đại thi hào Aleksandr Sergeyevich Pushkin. Sau khi gặp cô ở một bữa ăn tối, ông bắt đầu đọc truyện viết dở dang của Puskin Những người khách họp mặt trong biệt thự, Tolstoy nảy ra ý định viết Anna Karenina.

Maria Aleksandrovna Pushkina (1832-1919), nguyên mẫu tác phẩm.


Chuyển thể của tiểu thuyết Anna Karenina
1.  Vở opera chuyển thể từ Anna Karenina được viết bởi Sassano (1905), Leoš Janáček (1907), Granelli (1912), E. Malherbe (1914), Jeno Hubay (1915), Robbiani (1924), Goldbach (1930), and David Carlson (2007).
2.  Love, một phim câm năm 1927 mở rộng từ tiểu thuyết. Vai chính Greta Garbo và John Gilbert.
3.  Anna Karenina, bộ phim năm 1935 gây nhiều tranh cãi, đạo diễn Clarence Brown. Vai chính Greta Garbo, Fredric March, và Maureen O'Sullivan.
4.  Anna Karenina, phim năm 1948 đạo diễn Julien Duvivier với Vivien Leigh, Ralph Richardson và Kieron Moore.
5.  Anna Karenina, phim Liên Xô 1953 của đạo diễn Tatyana Lukashevich với Anna Karenina - Alla Tarasova.
6.  "Nahr al-Hob" (Hay River of Love; 1960; một bộ phim Ai Cập vai chính Omar Sharif và Faten Hamama.
7. Anna Karenina, bộ phim Nga 1967 đạo diễn Aleksandr Zarkhi, vai chính Tatyana Samojlova, Nikolai Gritsenko và Vasili Lanovoy.
8. Anna Karenina (1968) vở ballet viết bởi Rodion Shchedrin.
9.  Anna Karenina, bản phim truyền hình 1977. Sản xuất bởi BBC đạo diễn Basil Coleman và vai chính Nicola Pagett, Eric Porter và Stuart Wilson.
10. Anna Karenina, phim 1985 đạo diễn Simon Langton vai chính Jacqueline Bisset, Paul Scofield và Christopher Reeve.
11. Anna Karenina, phim năm 1997 Anh - Mỹ đạo diễn Bernard Rose và Sophie Marceau vai Anna Karenina.
12. Anna Karenina, bản phim truyền hình năm 2000 đạo diễn David Blair vai chính Helen McCrory, Stephen Dillane và Kevin McKidd.
13. Anna Karenina vở ballet năm 2005 với âm nhạc của Pyotr Ilyich Tchaikovsky.
14. Anna Karenina năm 2007 (mini-series) của đạo diễn Sergei Solovyov với Anna Karenina - Tatiana Drubich.
15. Phim điện ảnh Anh, Pháp do Joe Wright đạo diễn, Keira Knightley đóng vai chính, ngoài ra có sự tham gia của Kelly Macdonald, Jude Law, Aaron Johnson, Matthew Macfadyen, Emily Watson, Olivia Williams, Michelle Dockery, Ruth Wilson, công chiếu lần đầu tại Ireland 7 tháng Chín 2012.

Xem phim Anna Karenina tại đây:

Top 10 tác phẩm đỉnh cao mọi thời đại (theo bình chọn của TIME)
1.   Anna Karenina của Lev Tolstoy (1828-1910, Nga)
2.   Madame Bovary của Gustave Flaubert (1821-1880, Pháp)
3.   War and Peace của Lev Tolstoy (1828-1910, Nga)
4.   Lolita của Vladimir Nabokov (1899-1977, Mỹ, gốc Nga)
5.   The Adventures of Huckleberry Finn của Mark Twain (1835-1910, Mỹ)
6.   Hamlet của William Shakespeare (1564-1616, Anh)
7.   The Great Gatsby của F. Scott Fitzgerald (1896-1940, Mỹ)
8.   In Search of Lost Time của Marcel Proust (1871-1922, Pháp)
9.   The Stories of Anton Chekhov của Anton Chekhov (1860-1904, Nga)
10. Middlemarch của George Eliot (1819-1880, Anh).

(Nguồn tham khảo: wikipedia.org, yan.vn, content.time.com)

An Bường 
09/9/2014