(vnexpress)- Việt Nam có thu nhập đứng thứ 8 khu vực
Đông Nam Á nhưng mức tiêu thụ rượu bia lại đứng thứ nhất, vượt xa các nước Thái
Lan, Philippines.
Phát biểu tại hội thảo sáng 2/4 về phòng chống tác hại
rượu bia do Vụ Pháp chế, Bộ Y tế tổ chức, các chuyên gia cảnh báo tình trạng
tiêu thụ rượu bia ở Việt Nam đang rất báo động. Với 3 tỷ lít bia tiêu thụ trong
năm 2013, Việt Nam trở thành quốc gia tiêu thụ bia cao nhất Đông Nam Á, đứng
thứ ba châu Á, chỉ sau Nhật Bản và Trung Quốc.
Mức tiêu thụ rượu bia bình quân đầu người một năm của thế giới là 6,2 lít, không thay đổi trong 15 năm qua, đạt ngưỡng bão hòa. Việt Nam thì ngược lại, là một trong những thị trường hấp dẫn với các công ty đa quốc gia sản xuất rượu bia. Giai đoạn 2003-2005, người Việt chỉ uống bình quân gần 4 lít một năm, hiện tăng lên 6,6 lít, thạc sĩ Vũ Minh Hạnh, Phó viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách y tế cho biết.
 |
| Thạc sĩ Vũ Minh Hạnh, Phó viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách y tế. Ảnh:N.P. |
Chuyên gia này phân tích, mức sử dụng rượu bia bình
quân đầu người của Việt Nam có xu hướng tăng nhanh. Đặc biệt, mức tiêu thụ
trung bình một năm của nam giới là 27,4 lít, gấp hơn 4 lần mức trung bình toàn
cầu. Gần một nửa nam giới Việt Nam có sử dụng rượu bia. Trong khi các nước khác
tiêu thụ chủ yếu là rượu bia chính thống (do các nhà máy sản xuất), Việt Nam
thì ngược lại.
“Chúng tôi từng đi một số
nơi để tìm hiểu cách sản xuất rượu của người dân như thế nào. Hiện rất ít nơi
còn sản xuất truyền thống theo kiểu chưng cất mà sử dụng cồn công nghiệp. Ví dụ
ở Sơn La, người dân mua men Trung Quốc về ngâm gạo sống 2 ngày là đã có rượu
uống. Ở phía Nam người ta thường cho cồn vào can nước 20 lít, phơi dưới ánh
nắng 8-9 tiếng là được. Tác hại của những loại rượu này rất lớn”, thạc sĩ Hạnh
nhấn mạnh.
Theo bà, rượu bia không
phải là đồ uống bình thường mà đã và đang gây tổn hại cho bản thân người sử
dụng cũng như toàn xã hội. Tiêu thụ 3 tỷ lít bia đồng nghĩa người Việt phải bỏ
ra khoảng 3 tỷ USD, bằng gần 3% số thu ngân sách của cả nước. Trong khi các
công ty kinh doanh rượu bia chỉ nộp 16.000 tỷ đồng cho ngân sách nhà nước, chưa
kể chi phí giải quyết hậu quả do đánh nhau, tai nạn giao thông, bệnh tật.
Ngoài ra, rượu bia là
nguyên nhân trực tiếp gây ra 30 mã bệnh và nguyên nhân cấu thành của 200 mã
bệnh khác. Tử vong do loại đồ uống có cồn này còn nhiều hơn HIV/AIDS, nó đang
tàn phá sinh mệnh con người âm thầm.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới,
rượu bia khi vào cơ thể chỉ 2-8% bài tiết qua mồ hôi, nước tiểu, hơi thở; còn
lại hấp thu vào gan, thận; đặc biệt là gan - cơ quan đón nhận đầu tiên. Đồ uống
có cồn là một trong 10 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới. Ước tính
có 21% số người tử vong do bệnh ung thư có thể phòng ngừa nếu không sử dụng
rượu bia.
Các chuyên gia nhấn mạnh
việc quảng cáo và khuyến mại tài trợ thúc đẩy gia tăng sử dụng rượu bia. Tuy nhiên, tại Việt Nam vẫn còn nhiều khoảng
trống pháp luật trong lĩnh vực này. Thạc sĩ Trần Thị Trang, Vụ phó Pháp chế, Bộ
Y tế phân tích, luật chỉ cấm quảng cáo rượu từ 15 độ trở lên. Điều này đồng
nghĩa rượu dưới 15 độ, bia và đồ uống có cồn được quảng cáo như hàng hóa, dịch
vụ bình thường, vì thế không hạn chế về đối tượng tiếp cận, nội dung, thời gian
và không gian.
“Đừng nghĩ rằng bia không
có hại như rượu thì quản lý bia so với rượu nhẹ tay hơn. Bia nhẹ hơn rượu thì
tác hại ít hơn, nhận thức này hết sức sai lầm. Tác hại của lạm dụng rượu bia là
như nhau”, thạc sĩ Trang nói.
Chuyên gia Bộ Y tế kiến
nghị cần điều chỉnh quảng cáo khuyến mại tài trợ theo nồng độ cồn, chứ không
phải theo sản phẩm là bia hay rượu. Bộ Y tế đang xây dựng dự luật phòng chống
tác hại của lạm dụng rượu bia, trong đó đề xuất các giải pháp mạnh trong khuyến
mại, quảng cáo, tài trợ các sản phẩm này.
Hình minh họa: Internet. (Ba Cang sưu tầm)
Theo chuyên gia y tế, lý
tưởng nhất là người dân không nên uống rượu bia. Nếu uống thì nên giữ không quá
2 đơn vị/ngày đối với nam dưới 60 tuổi. Mức này có nguy cơ với sức khỏe nhưng ở
mức độ thấp. Một tuần nên ngừng uống 1-2 ngày để gan có cơ hội tái tạo; với
người có bệnh lý gan thì nên giảm đến mức thấp nhất có thể.
Một đơn vị rượu tương đương
với một cốc bia hơi 330 ml, 2/3 chai bia/lon bia 330 ml, một ly nhỏ rượu vang
trắng hoặc đỏ 100 ml và một chén nhỏ 30ml rượu mạnh.
Nam Phương - vnexpress.net