BA CANG: Ký ức Thành Nam

31/7/15

Ký ức Thành Nam

(Ba Cang)- Đã lâu rồi tôi mới có dịp trở lại Thành Nam. Là quyết tâm dành thời gian về thăm người chị họ đã lớn tuổi và gia đình các cháu.

Nam Định nhỏ thôi, nên đi tìm những địa chỉ

xưa, thời thành phố Dệt có tổng cộng chỉ 5 vạn dân, không khó khăn gì. Người cháu rể chở tôi đi một vòng. Tôi lúc ngồi trên xe máy, lúc tụt xuống đường ngắm tới ngắm lui, tha hồ chụp. Thời tôi còn nhỏ, gia đình tôi sống theo sự bố trí nhà ở của thành phố, nên đã trải qua nhiều địa chỉ trú ngụ. Nhiều nơi tôi không nhớ được số nhà mà chỉ nhớ được tên phố hoặc khu vực ở. Đã đến được hoặc đi qua những chỗ đó, cũng là sự an ủi rồi. Thời xưa thành phố Nam Định có 35/38 phố Hàng, 4 phố Bến, 4 phố, hơn hẳn về số lượng so với khu phố cổ Hà thành.

Điểm qua một vài địa danh tuyệt vời của Thành Nam theo ý thích cá nhân hoặc theo trí nhớ.

Sông Đào (Nam Định), cảnh đẹp và là tuyến vận tải đường sông quan trọng.

Công viên đối diện nhà thờ lớn thành phố, một thời trước chiến tranh phá hoại, là nơi tụ tập các tay chơi anh chị, phe đảng khác nhau; tôi chỉ còn nhớ phe “đảng Rồng Xanh” với thủ lĩnh có tên Hổ, Báo gì đó nghe mà phát run, phát rét.

Chợ Rồng cổ xưa không còn nữa thay vào đó là diện mạo hiện đại, hoành tráng.

Nhà thờ Xanh Tô Ma (Saint Thomas) hay với tên chính thức ngày nay là Nhà thờ Khoái Đồng, nay bề thế uy nghi hơn nhiều so với thời khu vực đó có tên là khu Tám. Những ký ức thời tuổi còn nhỏ hơn nữa tràn về với những hình ảnh chơi thả diều, chặt cỏ gà, bắn súng phốc… dọc con đê chạy tới bến phà Tân Đệ để sang thị xã Thái Bình xưa.

Tôi sưu tầm trên mạng thấy có bài Ca dao về Thành Nam hay quá, vội chép ra đây để bạn đọc cùng thưởng thức.

Thành Nam cảnh trí an bài

Phố phường trên bộ, vạn chài dưới sông.

Nhất thành là phố Cửa Đông,

Nhất lịch Hàng Lọng, Hàng Đồng thanh tao

Hàng Giầy đẹp khách yêu đào,

Muốn tìm quốc sĩ thì vào Văn Nhân

Ba năm một hội phong văn,

Lại lều lại chõng về thăm Cửa Trường

Ngọt ngào lên đến Hàng Đường

Say sưa Hàng Rượu, phô trương Hàng Cầm.

Vải Màn nhỏ chỉ, nõn bông,

Hàng Cấp dệt lĩnh, Hàng Song buôn thừng.

Thơm ngon Hàng Lạc, Hàng Vừng,

Hàng Nâu tươi vỏ đỏ lòng vốn quen,

Hàng Vàng lắm bạc nhiều tiền,

Hàng Sơn gắn bó gần bên Hàng Quỳ

Trăm năm nghĩa bạc tình ghi

Hàng Đàn, Hàng Ghế chung nghề làm ăn,

Hàng Tiện, Hàng Sũ, Hàng Mâm

Gặp nhau Bến Gỗ, vui sân một nhà,

Hàng Cót, Hàng Sắt bao xa

Ai về Bến Ngự rẽ ra Khoái Đồng.

Cột Cờ lên đó mà trông,

Đò Chè, Bến Thóc bên sông cắm sào.

Phố Khách buôn bán vui sao,

Lợi quyền chểnh mảng nỡ trao tay người.

Hàng Dầu, Hàng Mũ, Hàng Nồi

Hàng Bát, Hàng Thiếc, lên chơi Hàng Thùng

Hàng Cau, Hàng Nón tưng bừng,

Thành Nam văn vật lẫy lừng là đây

Lang sa có mặt từ ngày,

Đỏ đèn Bến Củi đoạ đày hồng nhan.

Hàng Thao tấp nập canh tàn,

Tám nghề, bảy chữ mở hàng phấn son

Đình tàn cây quế héo hon,

Giáo phường cốt cách chẳng còn như xưa,

Liễu đào trải mấy nắng mưa,

Cầm tan phách lỗi đã thừa xót xa

Trông về đất cũ quê nhà,

Lò Trâu, Bến Nứa thật là đau thương

Ao tù Thượng Lỗi chán chường,

Tịch điền Năng Tĩnh âm hồn oán ma.

Cổng Hậu, Ngã Sáu, Cầu Gia,

Trường Thi phút chốc hoá ra hận trường,

Hắt hiu Văn Miếu cổ tàn,

Dường như sĩ tử thở than lỗi thời,

Võ Miếu bày đặt nực cười

Thánh Trần sao lại cùng ngồi Thánh Quan?

Đền Ông hương khói mơ màng,

Chùa Rào cùng với Cửa Nam tơi bời.

Phù Long, Đồn Thuỷ qua chơi

Quê hương đất cũ ngậm ngùi tàn canh,

Non xưa nước cũ tan tành,

Nào ai phá luỹ, dâng thành là ai?

Nhiều kỷ niệm lắm, nhưng phải đi thăm nhà nọ nhà kia, phải đi nhậu nơi này nơi khác, nên dữ liệu về chuyến đi không tập hợp được nhiều. Đành chấp nhận vậy, vì tôi chỉ ở lại có một ngày đêm mà thôi. Để hôm sau đi gấp Tuyên Quang, rồi Hà Giang nữa.

Hẹn dịp khác gặp lại vậy, Nam Định nhé, Thành Nam ơi...

MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ THÀNH PHỐ NAM ĐỊNH