(Laodong)- “Trước khi đi họp Quốc hội, có một
lãnh đạo doanh nghiệp nói với tôi thế này: Các ông đặt vấn đề tái cơ cấu doanh
nghiệp nhưng không thấy ai đặt vấn đề tái cơ cấu tổ chức bộ máy và tái cơ cấu
chính các ông” - đại biểu Nguyễn Văn Hiến đã phát biểu như vậy tại buổi thảo
luận về việc thực hiện tái cơ cấu nền kinh tế trong lĩnh vực đầu tư công, doanh
nghiệp nhà nước và hệ thống ngân hàng, diễn ra ngày 1.11.
Quá
hay, quá đúng và quá thẳng thắn.
Bấy
lâu nay, chuyện tái cơ cấu nền kinh tế được bàn đã nhiều, nhưng chưa
ai đặt vấn đề muốn tái cấu trúc cái gì thì trước hết là tái cấu trúc con người,
bộ máy lãnh đạo. Chỉ có người giỏi, người tài, người đức lãnh đạo thì mới có sự
thay đổi. Còn dù đặt ra mô hình, chiến lược hay ho mấy đi nữa, mà những người
lãnh đạo trực tiếp vẫn như cũ thì sẽ không hiệu quả.
Bộ
trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh cũng nêu quan điểm tương tự:
“Không đổi mới cán bộ, không đổi mới được nền kinh tế, vì các chuyên gia quốc
tế nói rằng, nếu ông đổi mới doanh nghiệp nhà nước mà vẫn để nguyên những
cán bộ đã từng sinh ra những doanh nghiệp đó, lãnh đạo doanh nghiệp đó thì hôm
nay họ không tự chặt chân mình đâu. Phải có người khác đến đổi mới”.
Tái
cơ cấu nền kinh tế, nhưng cơ cấu bộ máy như cũ thì sẽ không có sự đột phá để
khai thông nền kinh tế, phát triển ở một đỉnh cao khác, có chất lượng hơn.
Cũng cái đầu mụ mị cũ làm sao tiếp thu được cái mới, chưa kể cố tình không thay
đổi vì sợ “chặt chân mình”. Một tay làm rượu lậu thì có khoác trăm chiếc áo mới
cũng chỉ có thể thay đổi được não trạng từ làm rượu lậu thành buôn rượu lậu mà thôi.
Nhìn
lại sự sụp đổ của một số tập đoàn, doanh nghiệp nhà nước, sẽ thấy nguyên nhân
chủ yếu là do vai trò của cá nhân lãnh đạo đơn vị. Với những người năng lực và
đạo đức như vậy, đặt họ vào vị trí lãnh đạo là sai lầm.
Biết
là vậy, nhưng sẽ rất khó để tái cấu trúc bộ máy, bởi vì tuyển dụng theo tiêu
chuẩn “hậu duệ, quan hệ, tiền tệ” thì những người có trí tuệ thực sự bị loại từ
“vòng gửi xe”.
Tiếc
thay! Nói như Bộ trưởng Bùi Quang Vinh: “Tiềm năng của đất nước không phải tài
nguyên thiên nhiên, mà chính là con người, là thể chế… Giới hạn tiềm năng chính
là giới hạn ở trí tuệ con người”. Thực ra, tiềm năng của đất nước là con người
là đủ, không cần phải thêm thể chế là tiềm năng. Bởi vì, thể chế do con người
tạo ra. Có người tài giỏi, ắt có thể chế thông minh.
Vì
vậy, hãy tái cơ cấu con người trước khi nói đến các mô hình lý tưởng
khác.
LÊ THANH PHONG - laodong.com.v